Zmiany klimatu sprawiają, że fale upałów w Polsce stają się coraz częstsze i bardziej intensywne. Dla właścicieli domów i obiektów użytkowych to nie tylko kwestia komfortu, ale przede wszystkim bezpieczeństwa konstrukcyjnego i pożarowego budynków. Dachy płaskie, popularne zarówno w budownictwie jednorodzinnym, jak i przemysłowym, są szczególnie narażone na działanie wysokich temperatur. Jakie są zagrożenia i jak im zapobiec? Sprawdź, jak zaprojektować i wykonać dach płaski odporny na ekstremalne warunki termiczne i ogień.

1. Dach płaski = większe ryzyko w upały?

W przeciwieństwie do dachów spadzistych, dachy płaskie:

• posiadają mniejszy kąt nachylenia, co sprzyja akumulacji ciepła,
• często są pokryte ciemnymi materiałami (np. papa, membrana), które silnie się nagrzewają,
• nie zapewniają tak dobrej wentylacji, co może prowadzić do przegrzewania całej konstrukcji dachowej.

Wysoka temperatura nagrzewa powierzchnię nawet do 80-90°C, co w połączeniu z obecnością materiałów łatwopalnych może stworzyć warunki sprzyjające zapłonowi – np. od instalacji elektrycznych, przegrzewających się paneli PV czy nawet rozbitej butelki działającej jak soczewka.

2. Kluczowe zagrożenia pożarowe na dachach płaskich

Na dachach płaskich nie brakuje elementów, które w sprzyjających warunkach mogą zadziałać jak zapalnik:

• Pozostałości po remontach – stare warstwy papy, zużyte izolacje, skrawki styropianu.
• Izolacje niedostosowane do warunków atmosferycznych – czyli takie, które nie posiadają certyfikatów do zastosowań w bardzo wysokich temperaturach.
• Instalacje fotowoltaiczne – bez odpowiedniego zabezpieczenia mogą stanowić punkt zapalny.
• Brak przegrodzeń i pasów przeciwpożarowych, ogniomurów – ogień może błyskawicznie rozprzestrzenić się po całej powierzchni.
• Zanieczyszczenia organiczne – liście, gałęzie czy mech, które wysuszone w upały działają jak podpałka.

3. Jak zaprojektować dach płaski odporny na ogień?

Projektując dach płaski, warto już na etapie wyboru materiałów kierować się nie tylko ceną, ale przede wszystkim klasą odporności ogniowej. Kluczowe zasady to:

• Unikanie materiałów łatwopalnych – zamiast styropianu warto stosować np. wełnę mineralną (niepalna klasy A1 lub A2).
• Warstwy o wysokiej odporności ogniowej – np. papa termozgrzewalna z oznaczeniem Broof(t1), odporna na ogień zewnętrzny, lub Broof(t3), która uwzględnia dodatkowe promieniowanie cieplne – istotne w miejscach narażonych na silne nasłonecznienie lub bliskość źródeł ciepła.
• Dylatacje i przegrody ogniowe – wyraźne podziały ograniczają rozprzestrzenianie się ognia.
• Zabezpieczenie stref technicznych – okolice kominów, wentylacji, okien dachowych itp. muszą być odpowiednio izolowane termicznie i ogniowo.

Coraz więcej ubezpieczycieli analizuje ryzyko pożaru w oparciu o klasę odporności ogniowej pokrycia dachowego – niezależnie od przeznaczenia budynku.

4. Materiały i technologie, które zwiększają bezpieczeństwo

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, które podnoszą bezpieczeństwo dachów płaskich:

• Papa z oznaczeniem Broof(t1) – spełnia wymagania odporności na ogień zewnętrzny. Klasa Broof(t1) jest standardem w budownictwie, a Broof(t3) sprawdza się tam, gdzie istnieje ryzyko pożaru spowodowanego promieniowaniem cieplnym.
• Wełna mineralna – zarówno twarda (do izolacji), jak i miękka (do akustyki), klasyfikowana jako materiał niepalny.
• Fotowoltaika z certyfikatem ppoż – moduły z wbudowanymi zabezpieczeniami i odpowiednim montażem dystansującym je od powierzchni dachu.

5. Montaż zgodny z przepisami – obowiązki inwestora i wykonawcy

Zgodnie z prawem budowlanym oraz warunkami technicznymi:

• Projektant musi uwzględnić wymagania przeciwpożarowe odpowiednie do klasy odporności ogniowej budynku.
• Wykonawca ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie izolacji i zabezpieczeń – również w kontekście ryzyka zapłonu.
• W przypadku obiektów użyteczności publicznej, przemysłowych i domów wielorodzinnych wymagana jest opinia rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń ppoż.
• Odbiór dachu powinien zawierać dokumentację zastosowanych materiałów i ich klas ogniowych.

6. Przegląd dachu przed falą upałów – lista kontrolna

Zanim fala gorąca uderzy w Twój region, sprawdź:

• Czy pokrycie dachowe nie ma pęknięć, ubytków, zniszczonych połączeń?
• Czy instalacja PV jest sprawna, bez przetarć kabli lub zwarć?
• Czy na dachu nie zalegają liście, gałęzie, stare papy lub inne odpady?
• Czy izolacja termiczna nie uległa degradacji (np. zmiękczenie styropianu)?
• Czy dach wyposażony jest w przegrody ogniowe lub inne zabezpieczenia?

Dach to pierwsza linia obrony przed ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi – również przed pożarem. W obliczu zmian klimatu i coraz wyższych temperatur warto poświęcić dodatkową uwagę jego konstrukcji, materiałom oraz regularnej konserwacji. Dobrze zaprojektowany i wykonany dach płaski może nie tylko zapewnić komfort termiczny, ale przede wszystkim uratować mienie, zdrowie i życie.